نقد گفتمان تعلیق در نمایش‌نامه هملت شکسپیر، خوانشی لاکانی

در تاریخ نقد ادبی، نمایش‌نامه هملت همواره به عنوان مرجع ادبی در زمینه تحلیل گفتمان روان‌شناختی تلقی شده است، در حالی‌که به تعبیر زیگموند فروید موضوع استیصال در شخصیت پرنس هملت در هنگامه تصمیم و اقدام به انتقام از مرگ پدر ریشه در تمایلات ادیپی و سرکوب این گرایش در وجود او دارد. منتقد فرانسوی، ژاک لاکان، بر این باور است که نمی‌توان به نمایه نمایش‌نامه شکسپیر را تنها محدود به تظاهرات ادیپی هملت دانست، چرا که به زعم لاکان درام زندگی و فرجام هملت را انعکاسی از دو ویژگی تفکیک‌ناپذیر شخصیت او یعنی تمایل به «تمنا‌طلبی» و «سوبژه بودن» او باید دانست. جستار حاضر تلاش دارد با ارایه تحلیلی گفتمانی، در هم آمیختگی این تمایلات در شخصیت پرنس هملت را به تصویر کشد. از منظر تحلیل گفتمانی لاکان، موقعیت دراماتیک هملت را باید متأثر از اغتشاش / درهم‌آشفتگی میان «تمنای خود» و «تمنای دیگری» دانست. تنها در پایان نمایش است که خواننده شاهد نوعی گشایش (catharsis) در وضعیت تراژیک هملت می‌شود و این مهم زمانی رخ می‌دهد که او از تیغ زهرآگین شمشیر کلودییس به شدت مجروح شده است، اتفاقی دراماتیک که کارکرد نشانه‌‌ای آن حاکی از رهایی روحی روانی پرنس هملت از محاق دیگری بوده و به او می‌آموزاند که تابعیت هویت او به عنوان سوبژه در گرو «سیروریت تمنا ‌طلبی» است نه انقیاد او در «دیگری».